دانشکده پزشکی شیراز
تاثیر استرس بر ایمنی بدن
سیستم ایمنی بدن مجموعه ای از میلیاردها سلول است که از بدن در برابر اجسام خارجی (آنتی ژن ها) مانند باکتری ها ، ویروس ها و سلول های سرطانی دفاع می کنند.
سلولهای سیستم ایمنی (یعنی گلبول سفید) از طریق خون در سراسر بدن جریان دارند و در اندامهای مختلفی، از جمله مغز استخوان، غدهی تیموس، غدد لنفاوی و طحال هم دیده میشوند.
بنا بر مطالعات موجود وضعیت روانی مانند افسردگی و اضطراب با کاهش تکثیر لنفوسیت و سلولهای کشندهی طبیعی و همچنین تغییر در تعداد گلبولهای سفید خون و میزان پادتنهای موجود در خون مرتبط است. بهنظر میرسد توانایی بدن در تولید پادتن برای یک عامل خاص به میزان اضطراب فرد وابسته است: هرچه اضطراب بیشتر باشد، پس از مواجهه با عامل بیماریزا پادتنهای کمتری تولید میشود.
وقتی بدن در برابر یک شرایط استرس زا قرار می گیرد، سیستم های مختلف در یک رابطه سیستمی و پیچیده با هم همکاری می کنند. شبکه ای از تعامل بین روان و سیستم عصبی، غدد درون ریز و سیستم ایمنی در کار می شوندتا بدن را سازگار کنند.
از همینرو خیلی اوقات استرس مثبت است. اما زمانی مشکلساز میشود که عوامل استرسزا بدون تسکین یا کم شدن همچنان ادامه پیدا کنند.
استرس همچنین می تواند بر سیستم ایمنی بدن تأثیرات غیرمستقیم بگذارد زیرا فرد ممکن است از استراتژی های ناسالم رفتاری برای کاهش استرس خود مانند نوشیدن و سیگار استفاده کند که این موضوع به نوبه خود باعث تضعیف سیستم ایمنی خواهد شد.
از طرفی ترس و اضطراب باعث حساسیت افراد به علائم بدنی میشود به طوری که خیلی از افراد علائم بدنی خود را به صورت نادرست تفسیر میکنندو احساس میکنند دچار بیماری شده اند و این موضوع می تواند باعث مشکلات زیادی در زندگی افراد شود.
استرس ، اگرچه بخش اجتنابناپذیری از زندگی مدرن است، اما با توجه به تحقیقات گسترده در این زمینه، کاهش استرس میتواند به تقویت سیستم ایمنی و بهبود کلی سلامت بدن کمک کند. استفاده از راهکارهای مدیریت مانند ورزش، مدیتیشن، تغذیه مناسب و خواب کافی، راههایی موثر برای مقابله با اثرات منفی استرس هستند و در نهایت، با حفظ سلامت جسم و روان، میتوان کیفیت زندگی را بهبود بخشید
یکی از راههای کنترل اضطراب، رواندرمانی است. برای روان درمانی افراد می توانند به روانپزشک یا روانشناسی که در زمینه رواندرمانی تخصص داشته باشد مراجعه کنند
اگر اضطراب به حدی شدید است که فرد را در انجام کارهای روزمره ناتوان کرده است، لازم است حتما به روانپزشک مراجعه شود، چرا که ممکن است نیاز به استفاده از داروهای ضد اضطراب باشد.
دکتر علی محمدی
متخصص روانپزشکی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز
نظر دهید