اهداف آموزشی دستیاری رشته پوست
هدف کلی :
تربیت پزشکان متخصص و کسب توانائی های لازم و خاص به منظور اشتغال به پیشگیری ، درمان و پژوهش در زمینه بیماری های پوست به صورت مستقل . این هدف جزئی از هدف عالی حفظ و ارتقاء سلامت آحاد جامعه می باشد .
اهدف بینابینی :
اهداف شناختی :
شناخت ساختمان طبیعی ، عملکرد ، تکامل پوست در کلیه رده های سنی ، آسیب شناسی ، اتیولوژی ، شکایات و علائم بیماران و همچنین سیرو پیش آگهی بیــماری های پوستی ، آشنائی با درمان بیماری های پوستی شامل درمان های مدیکال و فیزیکال یادگیری اصول آموزش بهداشت ، پیشگیری و توان بخشی بیماران پوستی
اهداف مهارتی :
توانائی گرفتــن شرح حال دقیق ، معایــنه فیزیــکی پوســت ، و معاینــه عمومی متناسب با آن . توانائی انتخاب مناسب ترین روش تشخیص ، توانائی تفسیر داده ها جهت رسیدن به تشخیص وبرنامه ریزی جهت درمان بیمار
اهدف رفتاری (عاطفی) :
احترام به کرامت انسان ودر نظر داشتن ارزش های فرهنگی در زمان معاینه و درمان بیماران توانائی ارتــباط برقرار کردن با بیــمار و خانواده او . سعی در ارائه برنامه درمانی که حداقل هزینــه و حداکثر بهره وری و کمترین خطرات احتمالی را داشته باشد . شناخت مواردی که توانائی حل آن را ندارد و ارجاع آن به کسانی که تجربه و دانش بیشتری دارند .
اهداف اختصاصی :
سال اول :
۱-دستیار پوست در انتهای سال اول باید اصول ذیل را بداند
هیستــولوژی و بیــولوژی پوســت شامل قسـمت های اپی درم ، درم و چربی تحت جلدی را شرح دهد . بیولوژی سلول های التهابی مانند Lymphocyte, mast cell .... و مکانیــزم های آلرژیــک را بیان کند . هیستولوژی و بیولوژی مو ، ناخن و دیگر ضمائم پوستی را شرح دهد . فیزیک نور و فتوایمونولوژی و اثر نور بر پوست را بیان کند .
اصول ترمیم زخم ها را توصیف کند
پاتوفیزیولوژی خارش را توضیح دهد
۲- دستیار پوست در پایان سال اول باید اتیولوژی ، پاتوژنز ، اپیدمیولوژی ، هیستولوژی ، تظاهرات بالینی ، روش های تشخیصی ، تشخیصی افتراقی ، پیش آگهی ودرمان بیماری های پوستی ذیل را بداند و ارائه دهد :
درماتیت ها ، آکنه و انواع آن
عفونت ها (باکتریال ، قارچی ،ویروسی ...)
اختلالات شایع رنگدانه ای و keratinization
بیماری های تاولی
حساسیت های داروئی و واکنش پوستی به دارو درمانی های مختلف
تومورهای شایع خوش خیم وبدخیم
۳- دستیار پوست باید در انتهای سال اول قادر به انجام دادن procedure های پوستی زیر باشد و اصول آن را بداند و تمرین کند
الف) جراحی پوست شامل رعایت اصول آسپسی و استریلیزاسیون ، بی حسی موضعی ، روشهای هموستاز ، بخیه ساده وکلاً برداشتن ضایعات زیر یک سانتی متر
ب)تزریق داخل ضایعه
ج) انواع بیوپسی punch ، shave ، incision
د)کوتری و کرایو ضایعات کوچک
و) کار با لامپ wood
ه) managcment فوریت های پوستی
۴- در مورد فارماکولوژی بالینی دستیار پوست در پایان سال اول باید :
موارد مصرف ،عدم مصرف ، عوارض و تداخل داروئی داروهای شایع پوستی مانند کورتیکواستروئید ، داروهای آنتی پرولیفراتیو ، رتینوئیدها ، داپسون و آنتی هیستامین ها را بداند .
اصول جذب پوستی را تعریف کند و انواع فراورده های موضعی را بشناسد ، درمان های موضعی اختصاصی شایع شامل ضد قارچها ، کورتیکواستروئید ها ، درمان پسوریازیس ، درمان آنتی آکنه ، ضد آفتاب ها و داروهای کاهش دهنده پیگمانتاسیون را بداند و به کار برد .
۵- دستیار پوست باید تا پایان سال اول در یک ماه چرخش بخش روماتولوژی شرکت کرده و قادر به بیان و شناسائی تظاهرات پوستی بیماری های روماتولوژیک باشد .
۶- دستیار پوست باید در انتهای سال اول نحوه استفاده از کامپیوتر و اینترنت را بداند و به کار برد و مراحل روش تحقیق و تهیه پروژه پژوهشی را بیان کند .
سال دوم
۱- دستیار پوست در انتهای سال دوم باید علاوه بر ساختمان نرمال هیستولوژیک و بیولوژیک پوست و التهاب پوست تغییرات پوست در سنین مختلف و نژادهای گوناگون را بیان کند .
۲- دستیار پوست در پایان سال دوم باید اتیــولوژی ، پاتوژنز ، اپیدمیــولوژی ، هیســتوپاتولوژی ، تظاهـرات بالینی ، روش های تشخیص ، تشخیص افتراقی پیش آگهی و درمان بیماری های پوستی ذیل را همرا بداند و ارائه دهد .
بیماری های درمال و اپیدرمال با اتیولوژی نا مشخص (لیکن پلان ....)
بیماری های کلاژن و اسکولار (لوپوس ، اسکرودرمی)
بیماری های بافت همبند درم
بیماری های عروقی و لنفاتیک پوست
بیماری های بافت تحت جلدی
بیماری های ضمائم پوست (ناخن و مو....)
تظاهرات پوستی بیماری های سیستمیک مانند بیماری های متابولیک ،AIDS ....
انواع تومورهای خوش خیم و بدخیم پوستی
۳- دســتیار پوست در انتــهای سال دوم باید procedure های زیر را بداند و انجام دهد روش بی حسی nerve block را بداند و قادر به انجام آن باشد .
برداشت ضایعات خوش خیم بیش از یک سانتی متر را و بدخیم زیر یک سانتی متر را انجام دهد ،
Patch test و اصول آن ، موارد مصرف و نحوه آن را بداند.
اصول PUVA و UVB تراپی را بیان کند .
۴-دستیار پوست در سال دوم در خصوص درماتوپاتولوژی باید پس از مطالعه کتاب هیستوپاتولوژی پوست و دیدن اسلاید پاتولوژی با دستیاران سال بالاتر و کنفرانس پاتولوژی ، مبانی واصول کلی روش صحیح نمونه برداری و آماده سازی بافت ها و انواع روش های رنگ آمیزی را بشناسد .
توانائی تشخیص انواع سلول های هیستولوژی نرمال پوست را داشته باشد و مقدمات واکنش های پاتولوژیک را بداند و تشخیص دهد (مانند آکانتولیز ، گرانولوم ، نکروبیوز ....) و همچنین قادر به تهیه و تشخیص اسمیرهای قارچ وانگل باشد .
۵-در خصوص فارماکولوژی بالینی در انتهای سال دوم دستیار پوست باید اصول ساختمان ، جذب ومتابولیزم داروهای پوستی مانند کورتیکواستروئید ها ، آنتی پرولفراتیوها ، آنتی هیستامین ها ، داپسون، آنتی مالاریال ، پسورالن و رتینوئیدها را بداند و شرح دهد .
انواع درمان های موضعی شامل داروهای ضد آکنه ، کراتولتیک ها ، آنتی بیوتیکها ، شامپوها و صابون ها را بداند .
سال سوم
دستیار پوست در پایان سال سوم باید اتیولوژی ،پاتوژنز ، اپیدمیولوژی ،هیستولوژی . تظاهرات بالینی ، روش های تشخیصی ، تشخیص افتراقی ،پیش آگهی و درمان های پوستی زیر را بداند و ارائه دهد .
بیماری های نوزادان شامل بیماری های مادر زادی و اکتسابی
بیماری های آمیزشی
بیماری های مناطق خاص ، چشم ، گوش ، لب ،پستان ....
بیماری های پوستی- عصبی
عوارض جراحی پوستی مانند اسکار و کلوئید را بشناسد و بتواند درمان کند
الکترولیز را بداند و انجام دهد و توانائی جراحی های تخصصی مانند جراحی ناخن و تزریق توکسین botulinum را داشته باشد .
۲- در حیطه درماتوپاتولوژی دستیار سال سوم باید در پایان سال پس از گذراندن یک چرخش پاتولوژی لام های آسیب شناسی موارد زیر را تشخیص دهد .
بیماری های تاولی غیر عفونی
خال ها ، کیست ها و تومورهای شایع
ضایعات اریتماتوپاپولر غیر عفونی مثل لیکن پلان ، پسوریازیس،درماتیت، گرانولوم های عفونی
۳- در انتهای سال سوم دستیار پوست باید به خوبی انواع داروهای غیر شایع تخصصی پوست مانند immunomodulatory . آنتی آندروژن ها داروهای vasoactive را کاملاً بشناسد و به کار برد و انواع داروهای موضعی را به جا نسخه کند .
۴- در پایان سال سوم دستیار پوست باید با جذب پوستی ، شناخت صابون ها یا شامپوها و مواد شوینده ، اصول حاکم بر فراورده های بهداشتی آرایشی و روش های تحقیق درماتوفارماکولوژی آشنا شود .
سال چهارم
۱- دستیار سال چهارم باید علاوه بر دانستن کلیه اطلاعات راجع به بیماری های پوستی قادر به تشخیص و درمان همه آن ها باشد
۲- دستیار سال چهارم پس از گذراندن ۳ ماه چرخش پاتولوژی باید قادر به شناسائی انواع بیماری های پوستی در لام های پاتولوژی باشد و از جمله بتواند لام های ذیل را تشخیص دهد .
انواع تومورهای خوش خیم و بدخیم اپیدرمال ودرمال و ضایعات التهابی تحت جلدی انواع بیماری های متابولیک
انواع گرانواوم های غیر عفونی
هیستوسیتوز
اختلالات پرولیفراتیو ودژنراتیو
۳- داروهای موجود تائید شده و یا در حال تحقیق را بشناسد و قادر به استفاده از آنها باشد .
۴- در چرخـش تکمیلی جراحی پلاستــیک شرکت کرده باشد ودر صورت امکان با اصول گرافت های پوستی و Hair transplant و peeling آشنا باشد .
برنامه و محتوای آموزشی
الف) دستیاران در چهار سال دوره دستیاری لازم است در درمانگاه های سرپایی بر طبق برنامه ماهانه با نظارت مستقیم و غیر مستقیم اساتید بر اساس سال تحصیلی شرکت نمایند و همچنین هر دستیار ضروری است ، در هر سال دوماه و مجموعاً ۸ ماه تحت نظارت استاد بخش بیماران بستری را مراقبت نمایند و با شرکت در کشیک های موظف شبانه طبق برنامه در زمینه های زیر آموزش ببیند :
۱- ارزیابی ، تشخیص ودرمان بیماران پوستی ( پوست ، غشا ءمخاطی و ضمائم ) و بیماری های آمیزشی با استفاده از تاریخچه ، معاینه فیزیکی و روش های تشخیصی در همه سنین اعم از بستری و سرپایی
۲- آموزش تظاهرات پوستی بیماری های سیستمیک و مرتبط با سایر رشته های تخصص بالینی جهت ارائه مشاوره به سایر بخش ها تحت نظارت اساتید .
۳- فارماکولوژی بالینی : آشنایی و به کارگیری عملی داروهای سیستمیک و موضعی پوست .
۴- آشنایی با چگونگی بر قراری ارتباط صحیح با بیماران و خانواده آنان جهت ارائه اطلاعات مناسب به آنان و یادگیری جنبه های اخلاقی و اخلاق پزشکی
۵- آشنایی با نحوه آموزش پوست به کارورزان ، دانشجویان پزشکی و سایر کارکنان مرتبط .
ب) دستیاران موظف در درمانگاه ضروری است طبق برنامه هفته ای یک روز در اطاق عمل سرپایی(minor surgery) به عنوان مسئول انجام پروسیجرهای تشخیصی ودرمانی شرکت نموده و مهارت های لازم ذیل را کسب نمایند : تزریق داخل ضایعه ، انواع بیوپسی (پانچ ،shave، incision)، excision ضایعات زیر ۳ سانتی متر، جراحی ناخن الکترولیز ، الکترو سرجری ، کرایو سرجری و همچنین انجام تست پچ ،فتو تراپی ،ایمونوتراپی و لامپ وود.
همچنین دستیاران سال سوم و چهارم مناسب است یک روز در هفته را در اطاق عمل general بیمارستان جهت انجام برخی اعمال major surgery تحت نظر مستقیم استاد مربوطه شرکت نموده و مهارت های ذیل را کسب نمایند : کاشت مو، excision ضایعات بالای ۳ سانتی متر با فلاپ و گرافت ، لیپو ساکشن و میکرو لیپوانجکشن ، پیلینگ شیمیایی و تزریق friler ها .
لازم است دستیاران در logbook شخصی خود لیست اعمال جراحی را با ذکر مشخصات بیمار و تشخیص افتراقی با تائید استاد مسئول تکمیل نمایند .
ج) در ماتوپاتولوژی
ضروری است دستیاران چهاره ماه چرخش تکمیلی در ماتوپاتولوژی را به صورت یک ماه در سال سه و سه ماه در سال چهارم طی نمایند . آموزش درماتوپاتولوژی به صورت تشخیص میکروسکوپی بیماری های پوستی با کمک میکروسکوپ نوری تحت نظارت درماتوپاتولوژیست انجام میگردد و مناسب است آنان با میکروسکوپ فلورسنت میکروسکوپ نوری immune histochemistry هم آشنا گردند .
لازم است دستیاران با تهیه اسلاید های جالب بیمــاران بیــوپســی شده خود با حضور در کنفرانس های هفتگی درماتوپاتولوژی در خضور استاد مربوطه آنها را بررسی نمایند .
د) دروس نظری
لازم است دستیاران مباحث تئوری علوم پایه و بالینی را با شرکت در کنفرانس های آموزشی اساتید طبق برنامه هفتگی فراگیرند وبا شرکت فعال در جلسات case presentation ،book review ،resident conference ، ژورنال کلاب وCPC مرتبط اطلاعات لازم طبق اهداف آموزشی را کسب نمایند .
ضروری است دستیاران درمانگاه هفته ای یک روز (سه شنبه) در گراند راند بیماران بستری با حضور استاد مسئول بخش شرکت فعال نمایند .
چرخش های تکمیلی دوره دستیاری پوست شامل :
نام دوره |
سال دستیاری |
مدت زمان چرخش |
روماتولوژی |
سال یک |
یک ماه |
پاتولوژی |
سال سه |
یک ماه |
سال چهار |
سه ماه |
|
جراحی پلاستیک |
سال دوم به بعد |
یک ماه |
جذام (به علت لزوم گذراندن دوره در تهران یا مشهد یا تبریز اختیاری است) |
سال یک تا چهار |
۱۵ روز |
قارچ وانگل شناسی |
سال چهار |
۱۵ روز |
ایمنولوژی(اختیاری) |
سال چهار |
۱۵ روز |
شرح وظایف دستیاران پوست
الف) حیطه آموزشی – درمانی
۱-لازم است دستیاران حداقل به طور مستمر کتاب های منبع امتحانات ارتقا ودانشنامه تخصصی را مطالعه کرده و فرا گیرند و مناسب است تلاش نمایند از کتب دیگر و مجلات تخصصی نیز بهره گیرند .
۲-لازم است دستیاران طبق برنامه تعیین شده توسط سر رزیدنت بخش در درمانگاه حضور یابند و با حضور اساتید یا به تنهایی بیماران را ویزیت نموده ، پرونده بیماران را کامل کرده و نسخه بنویسند.
۳-لازم است دستیاران در هفته یک روز طبق برنامه تعیین شده جهت انجام جراحی های پوست ، الکتروسرجری وکرایو سرجری ..... و آموزش آن از اساتید و دستیاران سال بالاتر و آموزش به دستیاران سال پایین تر در اطاق عمل سرپایی حضور یابند و logbook مربوط را پر نموده و به امضا استاد مربوطه برسانند. دستیاران سال سوم و چهارم یک روز در هفته در اتاق عمل general جهت جراحی های بزرگتر زیر نظر مستقیم استاد مسئول شرکت می کنند .
۴-لازم است دســتیاران پروســیجرهای تشخــیصی مانند لامپ wood ،تست patch ، بیوپسی و نمونه گیری قارچ و انگل را انجام داده و آن را از دستیاران سال بالا آموخته و به دستیاران سال پایین تر آموزش دهند .
۵-کلیه دستیاران باید به طور فعال در راند بخش هفته ای یک بار (Grand round) به سرپرستی استاد بخش و بحث در مورد بیماران بستری شرکت نمایند .
۶-کلیه دستیاران لازم است به نوبت در ژورنال کلاب شرکت کرده و به ترتیب به کمک اساتید خود مقاله ارائه نمایند .
۷-حضور فعال دستیاران در lecture های ماهانه اساتید ضروری می باشد (۸ جلسه درماه)
۸-لازم است دستیاران سال سوم و چهارم یک روز در هفته در کلاسهای آموزش پاتولوژی عملی توسط اساتید بخش شرکت فعال نمایند .
۹-دستیاران لازم است ماهی یک بار یک کنفرانس علمی جامع resident conferenceدر مورد یک بیماری با استفاده از آخرین دستاوردهای علمی از طریق مقالات و مدلاین در حضور اساتید و دیگر دستیاران ارائه نمایند .
۱۰-کلیه دستیاران پوست در طی چهار سال دوره دستیاری موظف به گذراندن بخش پوست به مدت دو ماه در هر سال تحصیلی به عنوان دستیار بخش می باشند . ویزیت و مراقبت از بیماران بستری در بخش، گرفتن آموزش از استاد و دستیار سال بالا و دادن آموزش به دستیار سال پایین تر و دانشجو ، ویزیت بیماران مشاوره ای از بخش های دیگر و دادن پاسخ به مشاوره با نظارت استاد بخش ، از وظایف دستیار بخش می باشد . همچنین برگزاری جلسات case presentation و معرفی بیمار در این جلسات به عهده وی بوده و لازم است دفتر مخصوص آن را پرنماید . در طی گذراندن بخش دستیار بخش لازم است پرونده بیماران را تکمیل نموده progress note بنویسد و بر کامل کردن green sheath نظارت کرده و آن را مهر نماید .
۱۱-دستیار جونیور بخش باید در طی گذراندن بخش لام های جالب بیماران بیوپسی شده را جهت ارائه در کنفرانس مشترک درماتوپاتولوژی که هر دوهفته درمیان در بخش پاتولوژی تشکیل میگردد مشخص نماید .
۱۲-ارائه حداقل ده کشیک در ماه برای دستیاران سال اول و در سال های بعد به تناسب تعداد دستیاران طبق برنامه تنطیم شده توسط سر رزیدنت الزامی است. وظیفه دستیار کشیک ویزیت بیماران ارجاع شده جهت بستری و یا رسیدگی به فوریت ها در بیماران سر پایی و بستری در بخش می باشد .
۱۳-مناسب است دستیاران در سمینارها و کنفرانس ها وCPCمربوط به پوست در دانشگاه شرکت نمایند .
۱۴-مقتضی است جلسات book review یک هفته درمیان با حضور فعال اساتید و دستیاران در بخش تشکیل گردد.
۱۵-دستیاران درطی دوره موظف به رعایت اخلاق پزشکی و جنبه های اخلاقی و قانونی درمان در رشـته بیــماری های پوســت و برقراری ارتباط موثر با بیماران و خانواده آن ها و همچنین افراد مرتبط می باشند .
ب) حیطه پژوهشی
۱-کلیه دستیاران باید کارگاه آموزش روش تحقیق پژوهش را در سال اول طی نمایند .
۲-لازم است دستیاران در طی دوره دستیاری موضوع پژوهشی جهت پایان نامه انتخاب نموده و پس از تصویب و انجام آن به کمک استاد راهنما به عنوان پایان نامه تخصصی ارائه دهند . مناسب است دستیاران تلاش نمایند آن را به صورت مقاله در مجلات معتبر چاپ کرده و یا در کنفرانس علمی ارائه دهند .
۳-مناسب است دستیاران با مطالعه کتب و مجلات فعالانه درکلاس ها شرکت نمایند و روحیه پرسشگری و روحیه دانش پژوهی را در بخش ارتقا بخشند و در انجام طرح های پژوهشی مصوب شرکت نمایند .
نحوه ارزشیابی دستیاران پوست
۱- ارزشیابی بیرونی : دستیاران پوست مانند دستیاران سایر رشته های بالینی جهت ارتقا و دریافت دانشنامه تخصصی ملزم به شرکت در آزمون ارتقا سالانه و آزمون دانشنامه تخصصی که توسط دبیر خانه شورای آموزش پزشکی و تخصصی و براساس مقررات مصوب برگزار میگردد می باشند .
۲- ارزشیابی درونی : الف- دانش نظری و مهارت ها و قضاوت های بالینی و خصوصیات فردی – حرفه ای دستیاران به طور منظم توسط اساتید در طی هر سال مورد ارزیابی قرار می گیرد و از طریق فرم های ارزیابی درون دانشگاهی که براساس مقررات مصوب دبیرخانه شورای آموزش پزشکی و تخصصی آماده می شود اعلام میگردد.
ب) دانش نظری از طریق انجام آزمون کتبی سالیانه دوبار وهمچنین سئوالات شفاهی وquiz اساتید در کلاسهای درس مورد ارزیابی قرار می گیرد.
در پایان نتیجه ارزیابی درونی دستیاری در پرونده وی نگهداری شده و به اطلاع وی می رسد .