تاریخچه گروه :
نویسنده:دکتر اکبر رجائی
مرحوم استاد دکتر ذبیح قربان که در سال ۱۲۸۴ شمسی در آباده فارس متولد شدند. تحصیلات خود را در دارالفنون آمریکائی بیروت به اتمام رساندند. پس از اتمام تحصیلات به فرانسه رفته و یک سال در لیون به تکمیل تحصیلات پرداخت و پس از اتمام تحصیلات خود به شیراز آمدند. ایشان علاوه بر افتتاح مطب خود در شیراز سال ها ریاست کل بهداری استان فارس را به عهده داشتند. ایشان همواره در تلاش بودند که مرکزی در شیراز ایجاد شود که بتواند پزشکانی تربیت کند با بتوانند به بهبودی بهداشت و درمان مردم کمک شود. با تلاش پیگیر خود و با تماس های متعدد به وزارت بهداری موفق می شوند به کمک همکاران یک مرکز آموزش پزشکی به نام (( آموزشگاه عالی پزشکی یا بهداری)) را در آذر ماه سال ۱۳۲۵ در شیراز ایجاد کنند. ایشان با امتحان ورودی از دیپلم های فارغ التحصیل اولین گروه دانشجو را انتخاب و سال اول آموزشگاه عالی پزشکی افتتاح گردید. نظر ایشان این بود که این گروه یک دوره چهار ساله پزشکی را بگذرانند و با درجه لیسانس در پزشکی تحت عنوان ((بهدار)) در شهرستانها مشغول به کار طبابت شوند و پس از گذراندن تعهدی چهار تا پنج ساله مجددا" آموزش پزشکی خود را در دانشکده پزشکی به عنوان دانشجوی سال چهارم پزشکی شروع و دوره دکترای خود را به پایان برسانند. در بیمارستان سعدی که در سال ۱۳۱۹ شروع به کار کرده بود بخش های مختلف تشکیل گردید از جمله بخش داخلی.
بخش داخلی بریاست مرحوم دکتر ابوالحسن دهقان و با همکاری جناب آقای دکتر صحت، مرحوم پرفسور دانا حائری، یک نفر پزشکیار و دیپلمه به نام دوشیزه نیره کریمی، دو نفر سرپرستار، دو نفر پرستار زن و دو نفر پرستار مرد و یک درمانگاه داخلی تحت نظر آقای دکتر کیانفر پزشک بهداری شروع به کار کرد.
آمار دو ساله بیماران بستری در بخش داخلی در سال ۱۳۲۸ تعداد ۸۹۳ نفر و در سال ۱۳۲۹ تعداد ۷۹۷ گزارش شده است. آماری دیگر در مورد بیمارانی که در درمانگاه داخلی دیده شده اند ۲۸۸۷ نفر که مورد معاینه قرار گرفته اند و از داروی رایگان استفاده کرده اند.
هدف مرحوم استاد دکتر قربان از ایجاد آموزشگاه عالی پزشکی و برقرار کردن آن ایجاد دانشکده پزشکی بود که با تلاش پیگیر خود و با همکاری همکاران موفق به اخذ مجوز ایجاد دانشکده پزشکی در شیراز می شوند و در ۲۷ آذر ماه سال ۱۳۲۸ دانشکده پزشکی افتتاح و آغاز به کار می کند. تعدادی استاد از طرف وزارت فرهنگ جهت آموزش در شیراز در دانشکده پزشکی فرستاده می شوند و با استادان آموزشگاه عالی پزشکی آموزش دانشجویان آموزشگاه و دانشکده را عهده دار می شوند. اسامی استادان به صورت زیر می باشد: آقای دکتر ذبیح قربان، آقای دکتر ابوالحسن دهقان ، آقای دکتر ابوالقاسم صحت ، آقای پرفسور دانا حائری ، آقای دکتر ایزدی ، آقای دکتر حمیدی ، آقای دکتر سیفی ، آقای دکتر صدریه ، آقای دکتر صمیمیان ، آقای دکتر حقیقت ، آقای دکتر عمید ، آقای دکتر فاتحی ، آقای دکتر فرزانه ، آقای دکتر کاووسی ، آقای دکتر محمودیان و آقای دکتر میر.
و تنها یک بخش داخلی در بیمارستان سعدی بوده و استادان بیماری های داخلی آقای دکتر ذبیح قربان ، آقای دکتر ابوالحسن دهقان ، آقای دکتر ابوالقاسم صحت و آقای دکتر پرفسور دانا حائری بودند که آموزش دانشجویان را به عهده داشتند و با اتمام اولین دوره شش ساله دانشکده پزشکی و فارغ التحصیل شدن دانشجویان اولیه دوره در سال ۱۳۳۴ آقای دکتر یگانه دوست که شاگرد اول کلاس شده بودند با استادان دیگر در آموزش همکاری پیدا کردند و سپس به آمریکا جهت تخصص فرستاده شدند و آقای دکتر حسام رادمنش هم که شاگرد دوم شده بودند به عنوان دستیار در اطاق تشریح همکاری را شروع کردند.
بیمارستان نمازی در سال ۱۳۳۴ افتتاح شد و پزشکان با تخصص های مختلف همه از آمریکا آمده بودند که عهده دار درمان بیماران بودند و آقای دکتر قربان همواره در تلاش بودند که بتوانند مدیریت بیمارستان را وادار به قبول پذیرفتن اینترن ها جهت آموزش کنند که بالاخره در حدود سال های ۱۳۴۰ و ۱۳۴۲موفق می شوند. پس از دکتر ذبیح اله قربان سرپرستی و اداره و دانشکده پزشکی به عهده جناب آقای دکتر فرهمند قرار گرفت که انصافا از مدیران بسیار شایسته و لایق دانشکده پزشکی محسوب می گردند. پس از ایشان طی حکمی توسط آقای اسداله علم ریاست دانشگاه جناب آقای دکتر ابوالقاسم قوامی ابتدا به صورت سرپرست و سپس به عنوان ریاست دانشکده پزشکی منصوب شدند.
در سال ۱۳۵۲ آقای دکتر خسرو نصر ریاست بخش داخلی را به آقای دکتر فرامرز اسماعیل بیگی سپردند و خود ریاست دانشکده پزشکی را به عهده گرفتند و آقای دکتر اصغر رستگار معاونت آموزشی بخش داخلی را عهده دار شدند. در حالی که بخش داخلی در بیمارستان سعدی و بیمارستان نمازی بود در بیمارستان حافظ هم بخش داخلی وجود داشت و بخش روماتولوژی هم در بیمارستان حافظ بود. بخش بیماری های عفونی و سی سی یو نیز در بیمارستان نمازی وجود داشت.
گروه هیئت علمی بخش داخلی هم عبارت بودند از:
گروه قلب ( آقای دکتر صحت، آقای دکتر هنجنی، دکتر هدایت اله هدایتی، دکتر عمیدی، دکتر جلالی، دکتر مستوفی ماب، دکتر گابریل)
گروه گوارش (دکتر نصر، دکتر برهانمش، دکتر قوامی، دکتر باقری، دکتر حسامی)
گروه ریه ( آقای دکتر یگانه دوست)
گروه خون (دکتر حق شناس، دکتر اسماعیل بیگی، دکتر رافت، دکتر خجسته، دکتر مجاب)
کلیه ( دکتر رستگار، دکتر رونقی، دکتر هنری ، دکتر خواجه دهی)
روماتولوژی (دکتر اقتداری، دکتر رجائی، دکتر سلامی، دکتر هادی هدایتی)
نورولوژی ( دکتر محسن محلوجی، دکتر احیائی)
عفونی (دکتر مولوی)
غدد (دکتر شهمنش، دکتر عمرانی، دکتر معطری)
داخلی (دکتر صداقت، دکتر مجید صدیق، دکتر منتظری)
پوست( دکتر سدیفی، دکتر نیک پور، دکتر محزون)
و بعضـی از پزشـکان آمریکائی هم به بخش دعوت می شـدند و برای یک الی دو ماه رانـد می کردند و کنــفرانــس می دادند نظیر دکتر Seldin ، دکتر Licthten stain ، دکتر Russell ، دکتر Shelburne ، دکتر Warin ، دکتر Morris و دکتر Leppard.
در حدود سال ۱۳۶۰ بود که از گروه هیئت علمی ذکر شده تنها آقای دکتر هنجنی، آقای دکتر حق شناس، آقای دکتر رجائی، آقای دکتر سدیفی، آقای دکتر خواجه دهی، آقای دکتر عمرانی، در بخش ماندند و به تدریج بقیه بخش را ترک کردند و اکثریت و حتی نزدیک به کل آن ها به خارج از ایران مسافرت کردند به جز آقای دکتر جلالی که به دنبال ناراحتی قلبی در آلمان مورد عمل جراحی قلب قرار گرفتند و در اطاق عمل فوت کردند و آقای دکتر سلامی هم پس از چند سالی محدود از دانشکده بیرون رفتند و مطب خصوصی دائر کردند.
از حدود همین سال ۱۳۶۰ بود که رزیدنت های فارغ التحصیل بخش داخلی به عنوان هیئت علمی پذیرفته شدند و شروع به کار کردند. از جمله آقای دکتر امینیان، آقای دکتر افراسیابی، آقای دکتر صادق الوعد، آقای دکتر مجتهدی، آقای دکتر رضائیان، آقای دکتر توحیدی که خود را به مشهد منتقل کردند و آقای دکتر حسینی و آقای دکتر ملک زاده افراد دیگر که اکنون جزء هیئت علمی هستند به تدریج پذیرفته شده و شروع به کار کردند . از واپسین ماه های سال ۱۳۵۹ به عهده آقایان دکتر عمرانی، دکتر امینیان ، دکتر صادق الوعد ، دکتر ملک زاده و آقای دکتر حسینی هر کدام مدتی مدیریت بخش را عهده دار شدند و پس از آن ها آقای دکتر صابری فیــروزی و در پایان آقای دکتر لنـکرانی که سال های بیشتری را عهده دار این مدیریت بودند و اکنون که آقای دکتر سوید این مدیریت را عهده دار هستند. استادان آقای دکتر هنجنی، آقای دکتر رجایی، آقای دکتر حق شناس و آقای دکتر خواجه دهی به تدریج در سالهای اخیر بازنشسته شدند و در حال حاضر بخش دارای ۵۵ نفر هیئت علمی می باشد.
آموزش تخصـصی طب داخـلی به عنوان یکی از قدیمـی ترین رشـته های تخصصـی ، بیـش از یک قرن است که در دنیا راه اندازی شده است. در ابتدا یک متخصص داخلی طوری تربیت می شد که بتواند با استفاده از توانایی های خود مراقبت های لازم را برای تمامی بیماری های داخلی انجام دهد. ولی با پیشرفت بشر در زمینه های مختلف پزشکی و پیشرفت علوم و تکنولوژی و وسایل تشخیصی درمانی مختلف بعضی تخصص ها و رشته های فوق تخصصی از آن منتزع شد. طول دوره آموزشی در اکثریت قریب به اتفاق مراکز معتبر دنیا سه سال می باشد.
کوریکولوم این رشته مشتمل بر آموزشهای بر بالین ( بخش های بستری و درمانگاه ها) و آموزش در گروه های کوچک ( جلسات کنفرانس، گزارشهای و آموزشهای اخلاق ( Management صبحگاهی و عصرگاهی، مورتالیتی و حرفه ای، روش های مطالعه و جستجوی مطالب، روش های پژوهش و ارائه نتایج آن در قالب پایان نامه ، درمان بر مبنای شواهدو غیره اســتوار است. در سال های اخیر در اکثر دانشــگاه های معتبر دنیا، بازنگری عمده ای در اهداف آموزشی و روش های سنجش مهارت های دستیاران به عمل آمده است. بورد داخلی کشور آمریکا شش معیار اصلی برای سنجش کفایت دستیاران تعریف کرده است که شامل :
مراقبت از بیمار، دانش پزشکی، پیشرفت و یادگیری بر مبنای کار عملی، مهارت های ارتباطی، رعایت اصول حرفه ای پزشکی و آشنایی و توانایی کار در سیستم بهداشتی درمانی می باشد. سالانه برنامه های آموزشی متنوعی برای اساتید این رشته به منظور ارتقای سطح آموزش و یادگیری دستیاران اجرا می شود. بر همین اساس در دهه ۱۹۹۰ و بعد از آن دانشکده های پزشکی علاقه داشته اند . در (Curriculum) خاصی برای اصلاح برنامه های آموزشی (Tomorrows Doctors) انگلستان در سال ۱۹۹۳ ، انتشار پزشکان فردا ،(GMC= General Medical Council) توسط شورای پزشکی عمومی موجب شد تا اولیای امور متوجه عدم توانایی برنامه های سنتی آموزش در آماده سازی فراگیران برای طبابت بالینی در قرن ۲۱ شوند. در آمریکا و کانادا با انتشار از سوی شورای اعتبار بخشی Core Competencies توانایی های اساسی یا Cans Med و گزارش پروژه ی ۲۰۰۰ (ACGME) آموزش پزشکی تخصصی نیازهای جدیدی در ،(RCPSC) از سوی کالج سلطنتی پزشکان و جراحان کانادا برنامه های آموزش پزشکی تخصصی مشخص شد. این عوامل باعث شد تا بیشتر دانشکده های پزشکی دست به تدوین و اصلاح برنامه های آموزشی رشته های تخصصی جهت رفع نیازهای جامعه بزنند.
رشته تخصصی بیماری های داخلی یکی از قدیمی ترین رشته های تخصصی موجود در ایران می باشد. این تخصص در کشور ما قدمتی بیش از چهل سال دارد. تا قبل از سال ۱۳۵۷ تنها ۴ دانشگاه در این رشته دستیار می پذیرفتند ولی با پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی و گسترش آموزش عالی در کشـور و همچنین ادغام وزارت بهداری و دانشکده های گروه پزشکی و تشکیل وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی، تعداد دانشگاه های مجری این برنامه افزایش قابل ملاحظه ای پیدا کرد به طوری که در آخرین دوره پذیرش دستیاری توسط دبیرخانه شورای آموزش پزشکی و تخصصی در سال ۱۳۸۵ در ۲۵ دانشگاه بیش از دویست ( ۲۰۰ ) نفر دستیار داخلی پذیرش شده است . با پیشرفت دانش و مهارت های پزشکی در کشور رشته های تخصصی بیماری های عفونی و گرمسیری، نورولوژی و قلب و عروق از این تخصص منتزع شد. به علاوه با راه اندازی رشـته های فوق تخصـصی غدد درون ریز، گوارش بالغین، بیماری های کلیه، بیماری های مفاصل و بافت همبند، بیماری های خون و انکولوژی، و بیماری های ریه و بیماری های قلب و عروق و فوق تخصصی شدن درمان ها و نبود یک سیستم ارجاع در نظام بهداشتی درمانی کشور وضعیت نامناسبی از نظر آموزش طب داخلی عمومی و جایگاه یک متخصص داخلی در این سیستم ایجاد شده است.
با توجه به نقش مهم متخصص داخلی در نظام سلامت و نیاز روز افزون کشور ما ایران و کشورهای منطقه به این رشته تخصصی و ارتباط تحصیلی این رشته با رشته های مختلف فوق تخصصی داخلی به عنوان پیش نیاز، و تاثیر مهم این رشته در آموزش دانشجویان پزشکی و پزشکان عمومی ، تهیه کوریکولوم و این رشته اهمیت خاصی در ارتقای سطح آموزش، پژوهش، Log book دستیاران و در نتیجه درمان بیماران و تامین سلامت جامعه خواهد داشت.
