تعریف
آناتومی شاخه ای از علم زیست شناسی است که به مطالعه ساختار بدن و اجزای آنها می پردازد. این یک علم قدیمی است که از دوران ماقبل تاریخ آغاز شده است. آشنایی با ساختار و شیوه عملکردی بدن انسان یکی از اساسی‌ترین شاخه‌های پزشکی است از این رو در کلیه رشته‌های پزشکی، دندانپزشکی و پیراپزشکی درسی تحت عنوان علوم تشریح انسانی در نظر گرفته شده است. اصطلاح یونانی Anatomy از دو بخش"Ana" به معنی جدا کردن و"tomy" به معنی بریدن تشکیل شده است. رسالت اصلی این علم نامگذاری اجزای بدن، همچنین بررسی جایگاه و مجاورت اجزای بدن نسبت به یکدیگر یا به عبارتی آموزش جغرافیای بدن و کاربرد آن در زمینه های مختلف پزشکی است.
این علم از لحاظ عملکردی به چهار بخش، آناتومی ماکروسکوپی، میکروسکوپی، تکوینی و بالینی تقسیم میشود و به همین دلیل تحت عنوان جامع‌تری به‌نام علوم تشریحی (Anatomical sciences) نامگذاری شده است.
- آناتومی ماکروسکوپی به آناتومی سطحی، آناتومی ناحیه ای (مناطق خاص بدن) و آناتومی سیستمیک (سیستم های خاص در بدن) تقسیم می شود.
- آناتومی میکروسکوپی شامل دو بخش سیتولوژی (مطالعه سلول ها) و بافت شناسی (مطالعه بافت ها) تقسیم می شود.
- آناتومی تکوینی (جنین شناسی) به بررسی نحوه‌ی تشکیل، تمایز و تکامل اندام‌ها در جنین و رویان می پردازد.
- آناتومی بالینی به مطالعه ارتباط بین آناتومی سیستمهای مختلف موجود زنده با بیماریها و علایم بالینی می پردازد.
آناتومی با سایر رشته‌های پزشکی مانند بیولوژی، فیزیولوژی، رادیولوژی و بیوشیمی رابطه تنگاتنگی دارد. در حیطه پژوهشی، آموزش نظری و عملی روش های تحقیق در حیطه های مختلف علوم تشریح شامل آناتومی، بافت شناسی، جنین شناسی و بیولوژی سلولی مولکولی و انجام پژوهش های انسانی و حیوانی در زمینه های مختلف علوم پزشکی مبتنی براولویت های منطقه ای و کشوری به طور گسترده و نوآورانه انجام میشود.
رسالت
رسالت گروه علوم تشریح در وهله اول ارتقاء سطح علمی دانشجویان رشته‌های علوم پزشکی در مباحث علوم تشریح، تربیت نیروهای متخصص و کارآمد شامل اعضای هیات علمی، کارشناسان پژوهشی و نیروهای پشتیبانی و نیز انجام فعالیت در بخش تحقیق و توسعه، برقراری ارتباط با صنعت و غیره برای دست یابی به اهداف و رسالت های آموزشی و پژوهشی گروه علوم تشریح میباشد.
هدف کلی
برنامه ریزی و تلاش به‌منظور توسعه هدفمند دانش علوم تشریحی بر اساس تعریف‌ها و روشهای مجامع علمی با تکیه‌بر سیاستهای ملی- منطقه ای و دانشگاهی؛ بهره گیری از امکانات آموزشی و پژوهشی برای ارتقا کمی و کیفی سطح آموزشی و پژوهشی آحاد گروه و مخاطبین برای دست‌یابی و توسعه علوم و فناوریهای نوین؛ ایفای نقش کلیدی خود در نظام سلامت جامعه و کشور به‌عنوان یکی از گروه های پیشگام در علوم پزشکی.
اهداف ویژه
اهداف کوتاه مدت
آموزش دروس نظری و عملی علوم تشریح به عنوان یکی از دروس پایه و بنیادی برای رشته های مختلف پزشکی و پیراپزشکی به نحوی که دانشجویان هدف شامل، دانشجویان کارشناسی، کارشناسی ارشد، دکترای حرفه ای و دکترای تخصصی پس از فارغ التحصیلی با آناتومی، بافت شناسی و جنین شناسی قسمتهای مختلف بدن به خوبی آشنا و برای حفظ و ارتقای سلامت جسمی و روحی جامعه استفاده نمایند.
پایبندی و متعهد بودن به مسئولیت‌ها و اخلاق حرفه ای، اخلاق گرایی، انسجام و هماهنگی درون سازمانی
عدالت محوری در ارائه خدمات آموزشی و پژوهشی
مسئولیت پذیری و پاسخگویی در قبال دانشجویان و مخاطبین
اعتبار بخشی داخل گروهی و رسیدن به اهداف متعالی آموزشی و پژوهشی
استفاده از شیوه های نوین آموزش علوم پایه و بالینی در ارتقای سطح علمی دانشجویان
استفاده از ابزارهای کمک آموزشی پیشرفته الکترونیکی در امر آموزش
ارتقاء سطح کمی و کیفی آموزش کارآمد در دروس علوم تشریح
برگزاری کارگاهها و دوره های آموزشی
ارتقاء رتبه و موقعیت آموزشی- پژوهشی گروه
اهداف بلند مدت
افزایش تجهیزات و امکانات آموزشی‌تحقیقاتی متناسب با توانمندیهای اعضای هیات علمی، دانشجویان و کارشناسان
افزایش سطح کمی و کیفی و کاربردی مقالات در نشریات معتبر علمی و پژوهشی ملی و بین المللی
تربیت نیروهای متخصص، توانمند و متعهد برای برآوردن نیازهای بهداشتی، آموزشی و پژوهشی جامعه
انجام پژوهش های انسانی و حیوانی در زمینه های مختلف علوم تشریح شامل آناتومی، بافت شناسی و جنین شناسی مبتنی بر اولویت های منطقه ای و کشوری.
تامین و تربیت نیروهای متخصص و کارآمد شامل اعضای هیات علمی، کارشناسان پژوهشی و نیروهای پشتیبانی برای دست یابی به اهداف و رسالت های آموزشی و پژوهشی گروه علوم تشریح
همکاری دانشجویان در پژوهش های تیمی با مشارکت سایر حرفه های تخصصی در مراکز تحقیقات و پژوهشکده های مرتبط
برقراری ارتباط بین گروه بالینی و علوم پایه
ترویج اهداء جسد و ایجاد بانک اطلاعاتی اهداء جسد
حضور در عرصه بین‌المللی با ارائه خدمات آموزشی و پژوهشی
ارتقاء گروه آناتومی در سطح سایر دانشگاههای رتبه ۱ کشور
پذیرفتن دانشجوی بین الملل در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری
برقراری ارتباط پژوهشی و آموزشی با دانشگاههای خارج از کشور
انجام مطالعه و پژوهش در واحدهای تحقیق و توسعه در مراکزی که منتج به تولید مواد، انواع داربست، رده های سلولی (Cell lines) و تجهیزات آزمایشگاهی می گردد.
فعالیت در مراکز رشد جهت بکارگیری فناوری بومی با هدف کارآفرینی و تولید محصولات بیوتکنولوژی و طب بازساختی
ارائه خدمات آزمایشگاهی در زمینه‌های بافت شناسی (تهیه اسلاید، انواع رنگ آمیزی اختصاصی و اسکن از برشهای بافتی)، سلولهای بنیادی (کشت رده های سلولی مختلف) ، مهندسی بافت (ساخت انواع داربست های دو بعدی و سه بعدی) سالن تشریح و مولاژ (تولید فیلمها و محتواهای آموزشی)
چشـم انـداز گـروه
گروه آناتومی با تلاش مستمر در جهت توسعه هدفمند دانش علوم تشریح با در نظر گرفتن سیاستهای ملی- منطقه ای و دانشگاهی
و بهره گیری از فناوریهای پیشرفته و روشهای نوین آموزشی و پژوهشی در جهت ارتقا کمی و کیفی سطح اموزشی و پژوهشی گروه
فعالیت خواهد نمود تا در چهارچوب برنامه زمانبندی شده بتوانند موجب اعتلای آموزش و اجرای پژوهش های کاربردی و انتشار نتایج آن در نشریات معتبر بین المللی و استفاده از نتایج آن در ارتقاء سلامت جامعه گردد.
فلسـفـه
متخصصین این رشته در تعامل با بیشتر دانش‌آموختگان علوم پزشکی به‌ویژه، جراحان عمومی، استخوان و مفاصل، گوش و حلق و بینی، کلیه و مجاری ادرار، مغز و اعصاب، زنان و زایمان؛ پاتولوژیست‌ها؛ مراکز ناباروری به عنوان جنین شناس، پزشکی قانونی و پروژه های باستان شناسی و آنتروپولوژی، فیزیولوژی، علوم اعصاب، بیولوژی تولید مثل در بهبود سلامت انسان و ارائه نظر کارشناسانه نقش به سزایی دارند و از سوی دیگر در زمینه آموزش و پژوهش نقش آفرینی می کنند. آنها با پژوهشهای بنیادی-کاربردی و مطالعات نظری و عملی، آموزش مداوم و همکاری با دیگر رشته ها در تحقق اهداف فوق در راستای رفع نیاز سلامت جامعه می کوشند.
